ดอกบานไม่รู้โรย

ดอกช่อ

บานไม่รู้โรย

เป็นพืชล้มลุกในสกุลบานไม่รู้โรย ดอกมีสีม่วง แดง ขาว ชมพู และม่วงอ่อน มีถิ่นกำเนิดในประเทศบราซิล, ปานามา และ กัวเตมาลา ในประเทศไทยมีชื่อพื้นเมืองอื่นคือ กะล่อม ดอกสามปีบ่เหี่ยว ดอกสามเดือน ตะล่อม และกุนหยี

ชื่อวิทยาศาสตร์: Gomphrena globosa

สายพันธุ์ที่เหนือกว่า: สกุลบานไม่รู้โรย

ชั้น: สปีชีส์

สรรพคุณทางยา ตำรายาพื้นบ้านของ “ดอกบานไม่รู้โรย”

เพราะดอกบานไม่รู้โรยถูกจัดให้เป็นดอกไม้สมุนไพรที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ โดยในตำรายาพื้นบ้านของไทยจะใช้ดอกบานไม่รู้โรยมาช่วยแก้อาการไข้ในผู้หญิงที่ไม่สบายเป็นไข้ทับฤดู เพื่อลดความร้อนในร่างกาย และยังสามารถใช้เป็นยาแก้อาการตกขาวในผู้หญิงได้ ซึ่งมักจะเกิดขึ้นกับผู้หญิงได้เสมอหากร่างกายอยู่ในภาวะไม่สมดุล ที่ต้องการการดูแลรักษาสุขภาพอย่างเร่งด่วน รวมทั้งมีสรรพคุณทางยาอีกมากที่น่าสนใจ

โดยลักษณะของดอกบานไม่รู้โรยจะประกอบด้วยดอกเล็กๆ จำนวนมากอยู่บนก้านช่อดอก ซึ่งส่วนใหญ่มีด้วยกัน 3 สี คือ สีขาว สีม่วงเข้ม และสีชมพู แต่ในการนำมาใช้ประโยชน์เพื่อตกแต่งงานพิธีและรักษาโรคมักจะนิยมใช้ดอกบานไม่รู้โรยสีขาว เนื่องจากถือว่าดอกบานไม่รู้โรยสีขาวมีความบริสุทธิ์มากกว่าสีอื่นนั่นเอง

สรรพคุณของดอกบานไม่รู้โรย ประโยชน์ในการรักษาโรค

1. ดอกบานไม่รู้โรยเหมาะกับผู้หญิงที่อยู่ในช่วงมีประจำเดือน ซึ่งอาจมีอาการผิดปกติได้ง่ายอย่างการเป็นไข้ทับระดู เพราะฮอร์โมนในร่างกายกำลังมีการเปลี่ยนแปลง ทำให้ไม่มีความสมดุลกัน โดยจะช่วยแก้ไข้ทับระดูได้เป็นอย่างดี

2. ดอกบานไม่รู้โรยมีฤทธิ์ช่วยรักษาโรคมะเร็งมดลูก แก้ตกขาวและประจำเดือนมาไม่ปกติ โดยการนำดอกบานไม่รู้โรย 10-20 ดอก ต้มในน้ำเดือดประมาณ 1 ลิตร ใช้ดื่มเมื่อมีอาการ และยังใช้แก้มดลูกหรือกะบังลมเคลื่อนได้ด้วย

3. ดอกบานไม่รู้โรยได้ถูกศึกษาทางเภสัชวิทยาพบว่า มีสรรพคุณช่วยละลายและขับเสมหะอย่างได้ผลชะงัดในทางการแพทย์แผนปัจจุบันจึงได้นำสารสกัดจากดอกมาเป็นยาฉีดเพื่อรักษาเสมหะกรณีที่มีมาก

4. ดอกบานไม่รู้โรยช่วยแก้อาการหอบหืด รักษาอาการไอรวมถึงการไอเป็นเลือดหรือไอกรน และบรรเทาหลอดลมอักเสบ

5. ดอกบานไม่รู้โรยมีสรรพคุณเป็นยารักษาอาการปวดหัว มีอาการเวียนหัวคล้ายจะเป็นลม

6. ประโยชน์ของดอกบานไม่รู้โรยใช้เป็นยาเพื่อแก้ตาเจ็บ ตามัว บำรุงดวงตาไม่ให้เกิดอาการผิดปกติได้

7. ดอกบานไม่รู้โรยมีสรรพคุณช่วยบำรุงปอดและตับ ทำให้การทำงานของปอดและตับดี ลดการเกิดโรคได้สูง และยังรักษาโรควัณโรคปอด

8. ดอกบานไม่รู้โรยมีคุณสมบัติช่วยขับปัสสาวะ แก้โรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ รักษานิ่วในทางเดินปัสสาวะ และแก้ปัสสาวะติดขัด ปัสสาวะกะปริดกะปรอย

9. ดอกบานไม่รู้โรยช่วยลดอาการปวดท้อง บรรเทาอาการปวดหลัง ปวดเอว และปวดตามข้อเข่า

10. ดอกบานไม่รู้โรยเป็นยารักษาแผลผื่นคันและโรคผิวหนัง รวมทั้งช่วยแก้พิษต่างๆ ได้เป็นอย่างดี

11. ดอกบานไม่รู้โรยหากนำต้นสดมาตำแล้วใช้พอกแก้ฝีหนอง แต่หากต้มทั้งต้นแล้วดื่มน้ำจะช่วยรักษาอาการหนองในและโรคกามโรคได้

12. สรรพคุณของดอกบานไม่รู้โรยช่วยเพิ่มความสดชื่น ผ่อนคลายร่างกาย ดอกบานไม่รู้โรยยังนิยมนำมาตากแห้งแล้วใช้ชงเป็นชาดอกไม้ดื่มช่วยให้ร่างกายสดชื่น จิตใจรู้สึกผ่อนคลาย แต่ดอกอาจไม่มีกลิ่นหอมมากนัก สามารถจะใส่ดอกไม้แห้งที่มีกลิ่นหอมผสมด้วยก็ได้

13. ดอกบานไม่รู้โรยในรูปแบบของชาชงดื่มยังมีสรรพคุณช่วยปรับสมดุลของอารมณ์และจิตใจให้เป็นปกติ สงบและไม่รู้สึกกังวล ซึ่งจะส่งผลดีต่อร่างกายด้วย

การปลูกการเพาะเมล็ด
เป็นวิธีง่ายและสะดวกที่สุด เมล็ดบานไม่รู้โรย มีเปลือกหุ้มหนา ดังนั้นก่อนเพาะควรแช่น้ำประมาณ 3-4 ชั่วโมง เพื่อให้
เปลือกหุ้มเมล็ดดูดน้ำจนชุ่มเสียก่อน แล้วจึงนำไปเพาะในกระบะเพาะ ที่มีเถ้าแกลบผสมทรายอัตราส่วน 4 : 1 รดน้ำ
พอชุ่มทุกวันเมล็ด จะงอกภายใน 7-10 วัน พอกล้าเริ่มมีใบจริง 1-2 คู่ ก็ย้ายไปปลูกในแปลง
ระยะปลูก
ใช้ระยะ 30 x 30 เซนติเมตร หรือ 40 x 40 เซนติเมตร โดยปลูกหลุมละ 1 ต้น
การดูแลรักษา
การให้ปุ๋ย
ใส่ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 10 กรัม/ต้น เดือนละครั้ง โดยครั้งแรกใส่หลังจากย้ายมาปลูกในแปลงประมาณ 1 สัปดาห์
การให้น้ำ
บานไม่รู้โรยทนแล้งได้ดี สามารถให้น้ำสัปดาห์ละครั้งหรือถ้าปลูกในดินทรายควรให้สัปดาห์ละ 2-3 ครั้งเวลาที่เหมาะสม
ในการให้น้ำคือ เวลาในช่วงเช้าเพื่อลดการระบาดของเชื้อรา
การเด็ดยอด
เพื่อให้บานไม่รู้โรยแตกกิ่งก้านจำนวนมาก จึงมีการเด็ดยอดเมื่อต้นมีความสูงประมาณ 8-10 นิ้ว ยอดที่เด็ดออกควรยาว
ประมาณ 0.5-1 นิ้ว การแตกกิ่งก้านมากจะเป็นการเพิ่มปริมาณดอกมากขึ้นด้วย